Als zelfstandige weet u maar al te goed dat uw wettelijk pensioen bijzonder karig zal zijn. Het komt er dus op aan het heft in eigen handen te nemen. Fiscaal wordt u hier zelfs voor gestimuleerd. Volgens Unizo sparen 90% van de Vlaamse ondernemers tijdens hun loopbaan om hun pensioenkapitaal zelf samen te stellen. 50% doet dat persoonlijk via het individueel pensioensparen ( derde pijler). Nochtans biedt de fiscus zelfstandigen veel gunstigere mogelijkheden via de tweede pensioenpijler. Wat zijn nu de mogelijkheden ?
Het Vrij Aanvullend Pensioen Zelfstandigen, kortweg VAPZ
Voor zelfstandigen is het VAPZ een zeer interessante spaarvorm die al wel eens wordt vergeten. Ten onrechte. Het relatief beperkte bedrag zit hier mogelijk voor iets tussen. De premie is beperkt tot 8,17% van het belastbare nettoberoepsinkomen van 3 jaar geleden, met een maximum van 3027,09 € in 2014. Het VAPZ is 100% aftrekbaar in de personenbelasting en geeft een besparing in de hoogste belastingsschijf. Daarnaast verlagen de gestorte VAPZ-premies het netto belastbaar inkomen, wat maakt dat voor de berekening van de sociale bijdragen die drie jaar later moeten worden betaald, deze ook verlaagd worden, wat voor een bijkomende besparing zorgt.
Het VAPZ geniet van een echte fiscale voorkeursbehandeling. Het pensioenkapitaal dat u zo opbouwt, wordt namelijk belast via het systeem van de fictieve rente. Tien jaar lang moet u een fictieve rente van 5 % (indien u actief blijft tot uw 65ste) toevoegen aan uw belastbare inkomsten. Daarop wordt u dan belast aan de marginale aanslagvoet. Gezien het wettelijk pensioen van een zelfstandige veeleer bescheiden is, komt u daarmee in een lage belastingschijf terecht en wordt men de facto weinig of zelfs niet belast.
Individuele Pensioentoezegging, kortweg IPT
Zelfstandigen met een vennootschaphebben bovenop het VAPZ nog mogelijkheden in de tweede pijler. Uw vennootschap kan voor u een Individuele Pensioentoezegging (IPT) afsluiten. Het bedrijf stort dan premies in een IPT en bouwt zo voor u een pensioenkapitaal op. Het kan de premies ook als kosten inbrengen.
De IPT is individueel. Als zelfstandige bent u de rechtstreekse begunstigde. Dat betekent dat u er sowieso recht op hebt, ook als u het bedrijf zou verlaten of als het bedrijf failliet gaat. Het eindkapitaal wordt belast tegen slechts 10% op voorwaarde dat u als bedrijfsleider tot de wettelijke pensioenleeftijd van 65 actief blijft.